„Dziewanny złote pod Zamościem”. To perły wśród kwiatów ojczystych

Nocami reflektory oświetlają wybrane zabytki Hetmańskiego Grodu. Rzucają wówczas długie cienie dziewann na stare, forteczne bastiony i kurtyny. Wygląda to pięknie, romantycznie. Nic dziwnego, że te piękne kwiaty stają się powoli jednym z symboli Hetmańskiego Grodu. Doceniają je turyści i miejscowi.

O zamojskich dziewannach śpiewał w jednej ze swoich piosenek Czesław Niemen. "Kaliny, malwy białostockie/ Lubelskie bujne winogrady/ Dziewanny złote po Zamościem/ I w Kazimierzu białe sady" – słyszymy w tekście tego utworu (wiersz napisał Tadeusz Kubiak). „Kwiaty nad Wisłą, Narwią, Bugiem/ Zbierane w słońcu, przy księżycu/ Kocham was kwiaty mej ojczyzny/ Nad Odrą, Wartą i Pilicą…”.

Znane jest także przysłowie związane z tą rośliną: „Gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna”. O co chodzi? Dziewanny rosną na glebach ubogich, piaszczystych, a nawet skalistych. Trudno się tam było kiedyś spodziewać... bogatych gospodarzy i posażnych córek.

Wiele gatunków dziewann to rodziny lecznicze  (wspomagają leczenie chorób górnych dróg oddechowy i dróg żółciowych, stosowane są także przy m.in. przy zaburzeniach miesiączkowania). Niektóre gatunki uprawiane są także jako ozdobne.

Wspaniale zdobią mury dawnej twierdzy Zamość oraz ich okolice. Ich złote i żółte kwiaty pięknie prezentują się na „ceglastym” tle fortyfikacji.