Zmarnowane szanse - Sławomir Zawiślak ocenia zamojskie rządy

Jak się sprawują władze Zamościa w ostatnich dwóch latach?

- Raczej nie powinno się czynić rozważań tylko o dwuletnim okresie sprawowania władzy z pominięciem faktu, że Pan Prezydent Marcin Zamoyski z woli wyborców pełni swoją funkcję bez przerwy już trzecia kadencję. To piękny okres ciągłości pracy w czasie której można było bardzo wiele zrobić, zrealizować obietnice wyborcze i oczekiwania mieszkańców. Biorąc pod uwagę możliwości jakie miał Pan Prezydent, zarówno te zewnętrzne(np. możliwość pozyskania środków unijnych ), jak i własne czyli potencjał samorządu (znana na świecie marka Zamościa jako Padwy Północy, historycznie szanowane w kraju i na świecie nazwisko Pana Prezydenta, możliwość organizacji kreatywnej pracy urzędników i rady miasta m.in. w ramach przedstawianych opinii publicznej wielkich, proinwestycyjnych budżetów miasta itp., stabilność poparcia politycznego ekipy rządzącej w kraju, przychylność mediów itp.) w mojej ocenie Pan Prezydent reprezentujący Zamość nie wykorzystał możliwości rozwoju gospodarczego miasta, tj. nie zrealizował głównego celu który przede wszystkim interesuje kochających historyczny Zamość mieszkańców miasta.

=> Czytaj też: Wywiad z Marcinem Zamoyskim

Dlaczego?

- Nasz kraj w wyniku bardzo dobrze prowadzonych przez rząd PiS negocjacji otrzymał prawo do wykorzystania wielkich środków finansowych w ramach budżetu Unii Europejskiej na lata 2007-2013. Na początku tego okresu , gdy sytuacja finansowa samorządów nie była jeszcze tak trudna jak dziś miasto Zamość miało niepowtarzalną szansę prorozwojowego wykorzystania środków unijnych. Wg. mnie błędem było nastawienie się głównie na pozyskanie- przez miasto mające szyld UNESCO -stosunkowo łatwych do pozyskania z w/w powodów środków zewnętrznych ( m.in. funduszy norweskich) na renowację zabytków, o które można było wystąpić w każdej chwili do tych, którzy widzą konieczność utrzymania dziedzictwa ludzkości jakim niewątpliwie jest Zamość. Pamiętajmy ponadto, że wobec wielkości realizowanych zadań na Starówce miasto w ramach własnego budżetu ponosi także duży kwotowo wkład finansowy co powoduje brak możliwości realizacji innych zadań np. ważnych dla mieszkańców niedoinwestowanych osiedli czy wreszcie postępujące zadłużanie miasta o którym mówi Prezydent. Zadłużenie mogące w przyszłości zniweczyć w dużym stopniu plany pozyskania środków unijnych w nowej ( źle zapowiadającej się ) perspektywie UE lat 2014- 2020r. Osobnymi tematami są coraz powszechniej podnoszone przez mieszkańców w dyskusji kwestie nie tylko wielkiej kosztochłonności inwestycji na Starówce
( wystąpi ona także po zakończeniu realizacji projektów- utrzymanie ) ale także braku trafności projektów ( np. oświetlenie), występujących usterek budowlanych, czy wreszcie przedziwnej ochrony Starówki przed wygodną -także dla mieszkańców- inwestycją budowy przystanku szynobusowego.

Wracając do Starówki, czyli sztandarowego projektu Prezydenta… nie należy go totalnie krytykować, bo jest to pewna wizja, chęć działania. Prezydent jednak – dbając o Stare Miasto –powinien w minionym okresie pozyskiwać fundusze z przeznaczeniem głównie na rozwój infrastruktury, realizację zadań które przyciągnęłyby do Zamościa inwestorów, dawałyby miejsca pracy i czyniły nasze miasto nowoczesnym, przyjaznym także dla mieszkańców. Rozwijające się gospodarczo miasto dawałoby dodatkowe wpływy do budżetu, które można wydawać na liczniejsze projekty także wybrane zadania własne. Wyborcy wierzyli, że mając Prezydenta o szanowanym, historycznym, znanym na świecie nazwisku… mają człowieka instytucję, który mając przyjaciół politycznych ( publiczne poparcie Prezydenta dla Premiera D. Tuska i Prezydenta B. Komorowskiego odwzajemnione poparciem PO i PSL w wyborach samorządowych), wsparty szyldem UNESCO potrafi przyciągnąć do Zamościa inwestorów. Mimo w/w sprzyjających warunków czas ostatnich lat w dużej mierze został zmarnowany. Widzimy marazm patrząc na rozwój gospodarczy miasta. Obserwujemy tez wzrost bezrobocia. Ze znanych mi danych wynika, że bezrobocie w Zamościu jest wyższe niż bezrobocie i w kraju i w województwie lubelskim. Młodzi ludzie wobec braku perspektyw uciekają z miasta. Zamość zamienia się w miasto marketów za mediami z jedną z największych powierzchni wielkohandlowych na jednego mieszkańca a przecież one nie stanowią o rozwoju gospodarczym. Starówka też, mimo wszystko, nie jest zbyt zapełniona turystami. W tej kwestii ciekawe powinny być badania w temacie ile Zamość zyskał finansowo – jeżeli zyskał- na ruchu turystycznym.

Takiej szansy Zamość już raczej mieć nie będzie. Pan Prezydent obecnie mówi -w dobie nienasilającego się kryzysu gospodarczego- o trudnościach budżetowych miasta, proponuje zmniejszenie budżetu na przyszły rok wraz z mieszkańcami miasta zapewne obserwuje niepokojące negocjacje n/t nowego budżetu UE ( będą pieniądze zapewne mniejsze i trudniejsze do pozyskania i wydania) a przede wszystkim jako odpowiedzialny za miasto doświadcza decyzji rządzącej od kilku lat koalicji PO-PSL stale zwiększających zakres zadań przekazywanych samorządom bez zabezpieczenia środków finansowych co w sposób mocny uderza w kondycję finansową samorządów. Te trudności mogą okazać się trudne do pokonania dla kreślonych obecnie planów rozwoju miasta.

Dwie rzeczy, które ocenia Pan szczególnie negatywnie?
Przede wszystkim brak zaangażowania w zadania inwestycyjne mające na celu rozwój gospodarczy, tworzenie miejsc pracy. Uzupełniając to co powiedziałem w tej sprawie wcześniej, chciałbym przypomnieć, że Prezydent kolejne budżety miasta nazywał proinwestycyjnymi. Zapisane na starcie wielkimi kwotami miały zgodnie z zapowiedziami na celu rozwój miasta. W toku roku były zmniejszane, wypadało wiele zadań. Efekt? Mamy praktycznie martwą podstrefę ekonomiczną. Jedna firma produkcyjna z niewielka ilością miejsc pracy i urząd administracji rządowej na jej terenie to stanowczo za mało. Dwaj inni podnoszeni publicznie inwestorzy, z tego co wiem, maja potężne trudności z realizowaniem inwestycji i należy przypuszczać, że ich nie będzie. Zadziwiają mnie słowa Pana Prezydenta na temat projektu strefy ekonomicznej : „od początku mieliśmy świadomość, że strefa jest peryferyjna. Każde miasto na wschodzie mające podstrefę boryka się z problemem ściągnięcia inwestora. Towar trzeba tu przywieźć, przerobić i wywieźć a to, że pracownik dostanie tu 5 zł mniej niż na zachodzie nie zrównoważy tych kosztów. Braliśmy to pod uwagę”. Panie Prezydencie sugerują one od początku niewiarę w realizację projektu, być może nawet osłabiającą ewentualną chęć działania.

Mamy też nierealizowane 3 letnie- uchwalone przez Radę Miasta programy budowy dróg i parkingów. Są też w mieście niepokojące, złe przykłady kreowania relacji między miastem a inwestorami (m.in. sprawa Pierogarni czy niekorzystny dla miasta wyrok z 25 IX 2012r Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Lublinie w sprawie inwestycji kolejowych). Jak grzyby po deszczu wyrastające markety zabijają przedsiębiorczość mieszkańców. Mieszkańcy zgłaszają mi też swoje zaniepokojenie nieodpłatnym przekazywaniem w trybie bezprzetargowym własności miasta innym podmiotom. Mieszkańcy oceniają, że skoro potrzeba nam środków finansowych to nie zawsze trzeba oddawać majątek nieodpłatnie.

Jest jeszcze druga kwestia. Bardzo sobie cenię osobowości ludzkie a Pan Prezydent ma niewątpliwie zdecydowaną osobowość , która realizuje stanowczo cel, który sobie wyznaczył. Cel ważny dla niego i pewnej części mieszkańców, choć myślę, że mniejszej. Mam na myśli Starówkę. Chyba jednak przy takim potencjale nazwiska i wcześniej wymienionych warunków otoczenia Prezydent już dawno powinien być liderem budującym zespół przyjaciół Zamościa i Zamojszczyzny ( w regionie, kraju, świecie) oraz inicjatorem pozytywnego lobbingu na rzecz rozwoju gospodarczego miasta Zamościa. W mojej ocenie Prezydent tej możliwości nie wykorzystuje i nazbyt często działa samodzielnie przedkładając realizacje zakreślonego przez siebie celu. Z różnymi rezultatami. Dziwi przy tym chwalenie się dla dobrego PR-u niezrealizowanymi zadaniami takimi jak wspomniana w wywiadzie z P. Redaktor Budowa Muzeum Barwy i Oręża .A przecież są ludzie dobrej woli z pewnymi możliwościami, którzy są miastu przychylni. Siebie też zaliczam do tego grona. Tu przypomnę historyczny już mój udział ( potwierdzony publicznie przez Prezesa Josika) przy zatwierdzeniu dofinansowania inwestycji budowy wysypiska w Dębowcu za rządów PiS- skreślonej potem w 2008r przez rząd PO-PSL i jeszcze nie zrealizowanej-, zaangażowanie na rzecz przywrócenia połączeń kolejowych na Zamojszczyznę czy ostatnie moje zaangażowanie w kierunku powstania Wojskowego Oddziału Gospodarczego z siedziba w Zamościu. Prezydent wierząc w siebie wg. mnie nie wykorzystał możliwości zgromadzenia przyjaciół Zamościa i skutecznego zaproszenia ich do współpracy. Nie potrafię takiej postawy zrozumieć i brakuje mi tego typu działania. Przecież w efekcie zgodnej współpracy polegającej też na rzetelnym przedstawianiu sytuacji miasta w podnoszonym zadaniu, czy problemie, gdy w efekcie jest pojawi się rozwój, inwestycje, korzystają na tym nie tylko mieszkańcy, ale i władza, która może także sobie przypisać sukces.

Dwa pozytywy?
- Pewnie nie wszyscy się zgodzą, ale jestem człowiekiem, który nie lubi krytykować do końca. Dlatego pośród pozytywów zauważam nie tak liczne inwestycje drogowe wobec świadomości Prezydenta, że niektóre z ulic, dróg w Zamościu przypominają raczej XIX a nie XX wiek ( np. Nowe Miasto). Ważnym realizowanym systematycznie zadaniem jest rozbudowa ogrodu zoologicznego, budowa kina jako nowoczesnego obiektu infrastruktury. Szkoda tylko, że kino nie zostało zrealizowane jako kompleks z przeznaczeniem na Centrum Kultury mieszczący pod jednym dachem większość tego typu instytucji ( radni PiS podnosili ten postulat ), gdzie wykonano by też scenę dla Orkiestry Symfonicznej. To ukazanie innego piękna naszego miasta, nowoczesnego miasta dla mieszkańców i turystów.

Drugi pozytyw jest istotny nie dla mieszkańców, ale dla Prezydenta i spokoju jego pracy. Pan Prezydent ma umiejętność skutecznego marginalizowania działań i propozycji opozycji przed opinią publiczną. Opozycja ,to nie tylko ta polityczna to też głos niezadowolonych mieszkańców, którzy coraz liczniej przychodzą na sesję rady miasta z ważnymi, merytorycznie przygotowanymi tematami, które jednak niezbyt często przebijają się na zewnątrz. Prezydent przygotował sobie spokojne miejsce pracy i realizuje własna koncepcję rządzenia miastem. Nikt i nic mu w tym nie przeszkadza. Przypomnę też, że podczas ostatnich wyborów po raz pierwszy nie doszło – wobec braku zgody Prezydenta – do debaty kandydatów na urząd Prezydenta miasta… bo po co taka debata przed wyborami? Nie ma potrzeby zawracać nią głowy mieszkańcom, prawda?

To łączy się ze skutecznie realizowaną umiejętnością utrzymania na zewnątrz wizerunku Zamościa jako prężnie rozwijającego się miasta wykorzystującego środki unijne.

Jak ocenia Pan pracę zamojskiej rady miejskiej?

- Kilka razy zapraszałem wszystkich radnych na organizowane przez siebie spotkania dotyczące spraw ważnych dla samorządu miasta spraw. Z różnym skutkiem i odbiorem ze strony radnych. Chciałbym jednak podkreślić, że mam szacunek i wiarę w każdego człowieka i w przyszłości będę zabiegał o współprace z radnymi różnych opcji i zapatrywań. Nie można jednak nie zauważyć, że ta rada próbowała po wyborach siłą narzucić radnym PiS, niedemokratyczna decyzją większości uczestnictwo w wyznaczonych im komisjach miejskich. Pojawiła się skarga do Wojewody. Wojewoda złożyła do Przewodniczącego wniosek o naprawienie błędu, ale cień tego początku pozostał. Na marginesie, ja też miałem spór dotyczący moich wystąpień na sesji jako Posła na Sejm RP. Od lat nigdy i nigdzie poza zamojską radą nie spotkałem się z przypadkiem ograniczania prawa do tych wystąpień. Nigdy też nie nadużywałem ilości i czasu wystąpień podczas przedkładania uwag moich czy wyborców, ale ten spór zaistniał. Uzgodniliśmy ostatecznie, że będę mógł występować w czasie przeznaczonym dla mieszkańców. Nie chcąc kontynuować sporu zaakceptowałem to rozwiązanie. Mimo tego na ostatniej sesji nawet przy w/w ograniczeniu także w tym punkcie starano się ograniczyć mi wypowiedź. To jest niepotrzebne, nie daje dobrej atmosfery. Każdego głosu trzeba wysłuchać.

Mieszkańcy chyba zauważyli, że trzeba wspomóc Radę Miasta w jej pracy. Coraz częściej przychodzą na sesje i podnoszą tematy, które powinny być zauważone przez władze samorządowe a z jakiś powodów nie są.

Mam niekiedy wrażenie , że radni z nazbyt wielkim zaufaniem podchodzą do opinii czy wzniosów przedkładanych przez Pana Prezydenta czy danych przedstawicieli samorządu, związanych z Urzędem. Brak tu jest refleksji a przecież miasto np. przegrało już wiele procesów sądowych. Apeluje do radnych miasta, mających wiedzę i własne doświadczenie życiowe, czy wreszcie możliwości sprawdzenia niejako na zewnątrz problematycznego tematu by maksymalnie kierowali się własnym rozumem oraz uwzględniali sugestie mieszkańców i ludzi dobrej woli, którzy podobnie jak radni chcą dobra publicznego.

Gdyby wynik wyborów sprzed dwóch lat był inny, na czym by pan się skoncentrował?

- Te kwestie, które wymieniłem jako niewłaściwe realizowane są właśnie tym co zrobiłbym inaczej. Jestem historykiem szanującym ród Zamoyskich i zabytki Zamościa, ale historii mamy czasem nazbyt wiele. Trzeba ją kochać i o niej pamiętać, ale myślmy także o rozwoju gospodarczym. Chcę na Zamojszczyźnie mieszkać i chcę, żeby mieszkańcy miasta i regionu mieli zabezpieczone podstawowe dla życia kwestie w tym pracę oraz pełne prawa obywatelskie przynależne każdemu mieszkańcowi Rzeczpospolitej. Jestem zdziwiony publicznie wygłaszanymi poglądami , że u nas, nie powinno być kolei, bo jest niedochodowa. Przecież prawo krajów Europy tak jak i nasze mówi o tym, że dla każdego mieszkańca musi być zapewniony transport publiczny. Musimy się domagać swoich praw bo przecież w/w kolej to transport ( teraz zapełnione szyno busy). Przewozy towarowe ważne dla rozwoju gospodarczego, inwestycje dające miejsca pracy przy torach. Trzeba pamiętać też o tym, by było więcej inwestycji na osiedlach i dbać o firmy, które funkcjonują na terenie Zamościa.

Wizje „co by było gdyby” można snuć, ale z woli wyborców nie dane mi było zostać Prezydentem. Urażony nie jestem. Jestem wdzięczny tym, którzy na mnie głosowali. A tym, którzy poparli Prezydenta chciałbym powiedzieć, że pozbawiony kontaktu z Urzędem miasta we współpracy z mieszkańcami i przedstawicielami licznych instytucji angażuję się na rzecz wspólnej pracy dla dobra publicznego.
Wiem, że mieszkańcy za dwa lata uczciwie ocenią efekty pracy Pana Prezydenta a za 3 lata moje.

Czego życzy pan radzie miasta i prezydentowi ?
- Na pewno zdrowia, bo jest w życiu człowieka najważniejsze. Życzę też wszelkiej pomyślności w życiu osobistym zaś w tym publicznym pełnej realizacji planów mających pozytywny wpływ na rozwój miasta, życie jego mieszkańców. Tutaj jestem do dyspozycji.

Życzę tez Prezydentowi i radnym by w codziennej pracy tworzyli pozytywną atmosferę, po to byśmy wspólnie mogli realizować mądre projekty. Wiem, że bardzo w Zamościu jest potrzebna taka atmosfera. Chciałbym też życzyć aktywności własnej, która wzięłaby za cel doprowadzenie do tego aby polityka rządu PO-PSL m.in. zdjęła z samorządów narzucane obciążenia finansowe uniemożliwiające realizację zadań własnych, szczególnie ważnych na niedoinwestowanej decyzją tego samego gremium Polsce Wschodniej. Życzę też, by kolejny budżet unijny na lata 2014-2020 pozwolił nadrobić niewykorzystany w kontekście rozwoju gospodarczego Zamościa czas ostatnich lat.

/wywiad autoryzowany/