Rekonstrukcja w 80 rocznicę bitwy pod Zaborecznem. Ku czci bohaterskich partyzantów

O tych wydarzeniach nigdy na Zamojszczyźnie nie zapomniano. Partyzanci z Batalionów Chłopskich starli się ze znacznie silniejszymi, niemieckim jednostkami: najpierw pod Wojdą, a 1 lutego 1943 r. pod Zaborecznem. W tej ostatniej bitwie odbyło się kilka natarć i przeciwnatarć. W sumie w zmaganiach wzięły udział cztery kompanie piechoty BCh z powiatu tomaszowskiego (ponad 250 partyzantów). Były one dowodzone przez majora Franciszka Bartłomowicza.

Słabo uzbrojeni partyzanci musieli walczyć ze zmotoryzowanym batalionem żandarmerii (dowodził nim Ernst Schweiger), dwiema kompaniami Wehrmachtu oraz niemieckimi kolonistami. W sumie było to ponad 2 tys. ludzi. Batalia trwała cały dzień. Niemcy musieli się wycofać. Mieli podobno 103 zabitych i kilkudziesięciu rannych. Partyzanci naliczyli natomiast w swoich szeregach zaledwie sześciu zabitych i trzech rannych.

Upojenie zwycięstwem nie trwało długo. 2 lutego 1943 r. stacjonującą w miejscowości Róża (gm. Susiec) V kompanię BCh oraz znajdujący się tam punkt opatrunkowy napadł niemiecki oddział. Wielu bechowców wówczas zginęło. 4 lutego 1943 r. rozegrała się natomiast bitwa pod Lasowcami. Stacjonujący tam oddział AK por. Piotra Złomańca ps. „Podlaski” został zaskoczony przez zmotoryzowaną kompanię Niemców. Poległo kilkudziesięciu żołnierzy AK.

To wszystko jednak przyniosło efekty. Jakie? Na jakiś czas działania partyzantów powstrzymały niemieckie wysiedlenia i pacyfikacje w powiecie zamojskim. Bitwy pod Wojdą i Zaborecznem uznawane są za początek Powstania Zamojskiego.

Na początku lutego zaplanowano w Krynicach obchody 80 rocznicy tamtych wydarzeń. Odbyła się m.in. msza w intencji poległych żołnierzy BCh i AK w krynickim kościele. 3 lutego zaplanowano natomiast sesję popularno – naukową pod hasłem „Wierni tradycji Żywią i Bronią. Bataliony Chłopskie w bitwie pod Zaborecznem w 80 rocznicę wydarzeń” Zorganizowano też m.in. wystawę malarstwa pt. "Powstanie Zamojskie w obrazach". 23 kwietnia odbędzie się kolejna część rocznicowychobchodów. To rekonstrukcja bitwy pod Zaborecznem.

Uczestnicy wydarzenia zbiorą się o godz. 10. 45 w miejscowości Kolonia Partyzantów (gmina Krynice). Tam zaplanowano m.in. okolicznościowe przemówienia. Potem (o godz. 11) odbędzie się msza polowa. Następnie wszyscy przeniosą się do Zaboreczna. O godz. 13.30 rozpocznie się tam rekonstrukcja wysiedleń, partyzanckiej bitwy oraz tragicznych wydarzeń w miejscowości Róża. Na koniec odbędzie się pokaz sprzętu wojskowego i uzbrojenia.

Organizatorami przedsięwzięcia są: Urząd do spraw. Kombatantów i Osób Represjonowanych, wójt gminy Krynice oraz Gminny Ośrodek Kultury w Krynicach.