Porady prawne: Zobaczcie, co odpowiada prawnik na wasze problemy, cz. XXXVIII

Porady prawne: Zobaczcie, co odpowiada prawnik na wasze problemy

Na wybrane pytania i problemy, które zgłosicie odpowiada Łukasz Lecyk, Kancelaria Adwokacka ul. Czechowska 4 lokal 321 w Lublinie, www.adwokatlecyk.pl

1. Co wpływa na wysokość kary jeśli chodzi o postępowanie karne?

Zgodnie z zasadami wymiaru kary oraz środków karnych wskazanymi w kodeksie karnym, sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. Wymierzając karę sąd bierze także pod uwagę pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą albo ugodę pomiędzy nimi osiągniętą w postępowaniu przed sądem lub prokuratorem. Wymierzając karę nieletniemu albo młodocianemu, sąd kieruje się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować. Okoliczności wpływające na wymiar kary uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

Z uwagi na obszerność zagadnienia, zmuszony jestem odesłać Czytelników do Rozdziału VI w/w kodeksu. Tam znajdą Państwo bardziej szczegółowe informacje dotyczące problematyki m.in. nadzwyczajnego złagodzenia kary czy też np. odstąpienia od wymierzenia tejże.

2. Od kilku lat mieszkam we Włoszech, jestem z żoną po rozwodzie. Płacę alimenty w wysokości 500 zł na jedno dziecko. Ostatnio ex zakomunikowała mi, ze będzie żądała podwyżki. Czy żona ma prawo domagać się ciągle podwyżki alimentów?

Zgodnie z art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z tezą wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1969 r. wydanego w sprawie o sygn. akt III CRN 54/69: „Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 w/w kodeksu należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron. W wypadku gdy zobowiązany do alimentacji posiada określony majątek, o zmianie okoliczności świadczy nie tylko zmiana stosunków własnościowych (utrata lub powiększenie majątku), lecz także zmiany w zakresie faktycznego dysponowania majątkiem, możliwości jego upłynnienia w celu zaspokojenia zobowiązań alimentacyjnych itp."

Mając na uwadze powyższe, jeśli istotnie zwiększyły się Pana możliwości zarobkowe i majątkowe albo potrzeby dziecka, była małżonka ma prawo złożyć we właściwym Sądzie Rejonowym pozew o podwyższenie alimentów.

3. Przez przypadek uszkodziłem drogi sprzęt, który powierzył mi mój szef. Urządzenie można naprawić, ale będzie to kosztowało prawie połowę jego wartości. Na razie nie informowałem o tym szefa. Czy będę musiał płacić za naprawę z własnej kieszeni?

Zgodnie z przepisem art. 124 kodeksu pracy, pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu. Od w/w odpowiedzialności pracownik może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.

Pracodawcę obciąża dowód tylko dwóch okoliczności: prawidłowego powierzenia mienia oraz nierozliczenia się z niego przez pracownika, czyli szkody i jej wysokości. Chcąc uwolnić się od odpowiedzialności, pracownik musi wykazać, czyli udowodnić, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. Może korzystać w tym celu z wszelkich środków dowodowych.

UWAGA! Jeżeli pracodawca nie wykaże prawidłowego powierzenia mienia, nie może skutecznie dochodzić odszkodowania na podstawie art. 124 w/w kodeksu. Prawidłowe powierzenie musi zapewniać udział pracownika przy ustalaniu ilości i jakości przekazanego mu mienia. Z reguły wymagane jest pisemne potwierdzenie tych okoliczności przez pracownika.

4. Czy w Polsce jest prawo, które pozwala zmienić nazwisko? Jakie trzeba spełnić warunki? Gdzie należy złożyć w tej sprawie wniosek?

Ustawą określającą zasady zmiany imienia lub nazwiska na inne imię lub nazwisko oraz właściwość organów administracji publicznej i tryb postępowania w sprawach zmiany imienia lub nazwiska jest ustawa o zmianie imienia i nazwiska. Zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:
 imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;
 na imię lub nazwisko używane;
 na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
 na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

Zmiany nazwiska nie dokonuje się w przypadku ubiegania się o zmianę na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiada członków rodziny o tym nazwisku.

Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska składa się osobiście do urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy. Jakie warunki spełniać winno przedmiotowe pismo i co należy do niego załączyć? Odsyłam do art. 11 w/w ustawy. Decyzję o wyrażeniu zgody na zmianę imienia lub nazwiska bądź o odmowie wyrażenia zgody na zmianę imienia lub nazwiska wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępca, a w przypadku braku takiego miejsca - kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępca.

5. Jestem w drugim miesiącu ciąży. Na razie nie chcę informować o tym pracodawcy. Ciąża jest zagrożona. Czy są jakieś przepisy, które nakładają na mnie obowiązek poinformowania moich kierowników o ciąży? Do kiedy mam czas żeby to zrobić? Czy moje milczenie może działać na moją niekorzyść?

Przepisy kodeksu pracy nie nakładają na pracownicę obowiązku poinformowania pracodawcy o ciąży. W żaden sposób też nie powoduje to żadnych negatywnych skutków dla pracownicy, która korzysta ze szczególnej ochrony od pierwszego dnia ciąży. Ochrona przysługuje bowiem nie z racji przedstawienia informacji pracodawcy, lecz z racji samego stanu ciąży. Podstawą korzystania z tych uprawnień nie jest sam fakt poinformowania szefa o stanie ciąży, ale dostarczenie mu zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego ten stan.

Powiadomienie pracodawcy o ciąży jest w interesie pracownicy. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Pracownicy w ciąży nie wolno bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy. Warto zatem pamiętać o tych oraz innych – nie mniej ważnych.