Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Muzyka do filmu niemego "Janosik 21" w wyjątkowym wykonaniu Orkiestry Symfonicznej im. Karola Namysłowskiego w Zamościu [Zdjęcia]

Lila Pietrusiewicz
Lila Pietrusiewicz
Tym razem nie na Rynku Wodnym, ale w hali Ośrodka Sportu i Rekreacji w Zamościu odbył się entuzjastycznie przyjęty przez publiczność koncert połączony z projekcją filmu niemego pt. „Janosik 21”. Orkiestra Symfoniczna im. Karola Namysłowskiego pod batutą Tadeusza Wicherka wystąpiła w okrojonym ze względu na pandemię składzie. Jednym z solistów był Waldemar Rychły, autor prezentowanej kompozycji.

"Janosik 21" jest słowacką produkcją długometrażową z 1921 roku w reżyserii Jaroslava Siakeľa. Ten pierwszy długometrażowy słowacki film zrealizowała niezwykle profesjonalnie ekipa debiutantów. Reżyser i jego brat Daniel, to słowaccy emigranci, wynalazcy, właściciele fabryki produkującej sprzęt filmowy w USA.

Rzecz dzieje się na początku XVIII wieku w północnych Karpatach. Lokalna ludność coraz bardziej uciskana jest przez możnowładców. Młody Juraj Jánošík wraca do rodzinnej wioski i dowiaduje się, że jego schorowana matka właśnie umarła, a książę Šándor nie chce zwolnić ojca z przymusowych robót na czas pogrzebu. Co więcej każe wymierzyć mu karę chłosty, co dla starszego mężczyzny kończy się tragicznie. Jánošík mści się na księciu i ucieka z wioski.

Premiera "Janosika" odbyła się w 1921 roku. Później film zaginął. Odnalazł się w 1970 roku w garażu w Chicago. W 1975 roku został zrekonstruowany, a w 1995, jeszcze za życia reżysera, ze względu na jego wartość kulturową i historyczną został wpisany na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Postać legendarnego rozbójnika jest wciąż żywa w kulturze ludowej Polski i Słowacji. Juraj Janosik był liderem antyhabsburgskiego powstania chłopów w górach Mala Fatra na Słowacji. W fabule filmu „Janosik 21" grupa turystów w górskim szałasie słucha legendy o Janosiku. W miarę rozwoju akcji opowiadanej przez bacę kolejni słuchacze zmieniają się w postacie z legendy. Historia pokazana w filmie jest w całości retrospekcją – narracją starego pasterza, który turystom przedstawia bogatą historię i perypetie legendarnego bohatera ludowego Juraja Jánošíka.

.
Orkiestra im. Karola Namysłowskiego w Zamościu wykonała muzykę do tego wyjątkowego dzieła wraz z instrumentalistami: Waldemarem Rychłym i Januszem Brychem, związanymi z "Kwartetem Jorgi" - legendą polskiego folku, który powstał w 1982, łącząc od początku nurty ludowe, folkowe i klasyczne.

"Kwartet Jorgi" to legendarna grupa, która stworzyła podstawy dzisiejszej sceny folkowej w Polsce, inspirując innych twórców i zachwycając od momentu pierwszych koncertów, kiedy o folku w Polce mało kto słyszał, a zainteresowanie tym nurtem było w najlepszym razie jeszcze nikłe. Trzon zespołu od początku działalności tworzą bracia Maciej i Waldemar Rychły. Ich muzyka jest zarówno roztańczona jak i pełna dynamizmu, a nawet drapieżna, ale bywa też nostalgiczna, liryczna i zasłuchana w odgłosy przyrody, a nawet odzwierciedlająca w wysublimowany sposób jej szczególną naturę. O tym wszystkim mogła przekonać się publiczność licznie zgromadzona na zamojskim koncercie.

– Harmonia to wielki temat i wielki świat. Przekraczanie tej harmonii funkcyjnej, wciąż trzymając się prostoty, to jest jakieś dążenie i cel. Muzyka ludowa to daje – podkreślał w jednym z wywiadów Waldemar Rychły.

W gitarze chodzi mi o to by stworzyć taką wieloplanowość. Kiedyś tego robiłem więcej – uderzałem, pukałem w gitarę, chciałem używać strun basowych niezależnie od tych wysokich, zawrzeć w nich te akcenty perkusyjne, tak by z gitary zrobić orkiestrę. Robienie tego tylko na gitarze oczywiście nie wystarczy, ale w połączeniu z wiolonczelą – podobnie traktowaną – już można to czasem uzyskać (...). Kilka utworów jorgowych nawet rozpisałem na orkiestrę, tak też zrobiłem z muzyką do filmu Janosik i było to później wykonane. To była jedna z fajniejszych przygód.

-

W Zamościu wybrzmiały orkiestrowe aranżacje znakomicie współgrające z niemym obrazem, opracowane przez Waldemara Rychłego, muzyka, kompozytora i aranżera, a z wykształcenia architekta. Jego kompozycje bazują na bogatej, muzycznej, ludowej tradycji wielu narodów, które łączy z muzyką klasyczną, rockową ekspresją i jazzową improwizacją. Ma na koncie kilkanaście płyt.

Film jest z reguły takim katalizatorem – mówił Waldemar Rychły.

Gdyby nie film, ta muzyka nigdy by nie powstała, ale jednocześnie mój zamysł jest taki, że ona ma być później przeniesiona na koncerty i tak się faktycznie dzieje, choć w zbyt małym stopniu (...). Po kilku wykonaniach przychodzi taki moment, że poszczególne fragmenty się zazębiają, coś zaczynamy modyfikować i okazuje się, że są momenty, które się świetnie gra i gdyby nie film, to można by je pociągnąć (...). Muzyka ma opowiedzieć film. Ja uważam, że obejrzenie tych starych, niemych filmów bez muzyki jest niemożliwe. I ponieważ ta muzyka jest tak ważna, zostawiam też niekiedy wolne miejsce w partyturze, bo wiem gdzie improwizacja w filmie może się sprawdzić. Są takie chwile i to można zrealizować na niesłychaną ilość sposobów i to też bardzo lubię. To zawsze jest mozaika i żywa sytuacja.

Koncert, ze względu na złą pogodę, zaplanowany na sobotę 18 lipca na Rynku Wodnym, odbył się o godz. 17.30 w hali głównej Ośrodka Sportu i Rekreacji w Zamościu. Wejście na wydarzenie było możliwe po wypełnieniu oświadczenia zdrowotnego.

ATRA FILM CORPORATION

Na podstawie powieści Gustáva Maršall-Petrovský`ego (1862-1916) (“Jánošík, kapitán horských chlapcov – jeho búrlivý život a desná smrť”),
Jirí Mahen (1882–1939) pisarz – przygotował wersję dla aktorów
Scenariusz: Jozef Žák-Marušiak (1885-1977)
Zdjęcia: Daniel Siakeľ (negatyw amerykański), Oldřich Beneš (negatyw czeski)
Architekci: Ondrej Kováčik (plenery), Bohuslav Šula (wnętrza)
Kostiumy, art dyr.: František Horlivý
Producent: Ján Závodný
Reżyser: Jaroslav Jerry Siakel
Muzyka na żywo wg.kompozycji Waldemara Rychłego.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na zamosc.naszemiasto.pl Nasze Miasto